Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại điện thoại thông minh hay còn gọi là smartphone do các hãng như: Samsung, Apple, Sony, HTC... sản xuất. Ngoài cấu hình mạnh mẽ, Các nhà cung cấp luôn không ngừng phát triển phần mềm cho các loại điện thoại này, các hệ điều hành dành cho điện thoại ra đời đã đáp ứng nhu cầu của những điện thoại thông minh đó.
1. Android
Android là một tập hợp phần mềm (software stack) dành cho các thiết bị di động, bao gồm hệ điều hành, phần mềm trung gian (middleware) và các ứng dụng chủ chốt (key applications). Google Inc. đã mua lại phát triển ban đầu của phần mềm từ Android Inc., năm 2005. Hệ điều hành di động của Android dựa trên nền tảng Linux. Google và các thành viên khác của Liên minh Open Handset Alliance hợp tác trong phát triển và phát hành Android. Dự án Mã nguồn mở Android Open Source Project (AOSP) được thực hiện với mục đích duy trì và phát triển hơn nữa Android. Hệ điều hành Android hiện là hệ điều hành Smartphone bán chạy nhất thế giới với thị phần tính tới quý I năm 2012 là 56.1%.
Từ khi phát hành, hệ điều hành Android đã có các phiên bản: beta, 1.0, 1.1, 1.5(Cupcake), 1.6(Donut), 2.0-2.1(ÉClair), 2.2(Froyo), 2.3(Gingerbread), 3.0(Honeycom), 4.0(Ice Sandwich) và mới nhất là 4.1(Jelly Bean).
Một số điện thoại nổi bật nhất hiện nay chạy hệ điều hành Android: Samsung Galaxy S III, HTC One X, HTC Sensation, Sony Xperia S...
2. iOS
iOS là hệ điều hành trên các thiết bị di động của Apple. Ban đầu hệ điều hành này chỉ được phát triển để chạy trên iPhone, nhưng sau đó nó đã được mở rộng để chạy trên các thiết bị của Apple như iPod touch, iPad và Apple TV. Ngày 31 tháng 5 năm 2011, App Store của Apple chứa khoảng 500 000 ứng dụng iOS và được tải về tổng cộng khoảng 15 tỷ lần. Trong quý 1 năm 2012, có khoảng 22.9% điện thoại thông minh chạy hệ điều hành iOS chỉ sau hệ điều hành Android của Google.
Giao diện người dùng của iOS dựa trên cơ sở thao tác bằng tay. Người dùng có thể tương tác với hệ điều hành này thông qua rất nhiều động tác bằng tay trên màn hình cảm ứng của các thiết bị của Apple.
Do là hệ điều hành chỉ dành cho sản phẩm của hãng nên chỉ có Iphone 2, 3G, 3GS, 4, 4S mới sử dụng hệ điều hành này.
3.Symbian
Symbian là một hệ điều hành điện thoại di động (OS) và nền tảng điện toán được thiết kế cho điện thoại thông minh . Các nền tảng Symbian là sự kế thừa cho hệ điều hành Symbian và Nokia Series 60 , không giống như hệ điều hành Symbian cũ, Symbian mới bao gồm một thành phần giao diện người dùng dựa trên S60 5th Edition. Phiên bản mới nhất Symbian 3, chính thức phát hành trong Quý 4 năm 2010, lần đầu tiên được sử dụng trong Nokia N8 . Trong tháng 5 năm 2011, một bản cập nhật Symbian Anna, đã được chính thức công bố, tiếp theo là Nokia Belle (trước đây Symbian Belle) trong tháng 8 năm 2011. Symbian OS được phát triển bởi Symbian Ltd. Tiền thân là EPOC của Psion và chạy độc quyền trên nền tảng ARM , mặc dù nền tảng x86 đã tồn tại. Hiện nay thị phần của Symbian giảm xuống chỉ còn 8.6%.
Một số điện thoại chạy hệ điều hành Symbian: Nokia N90, N91, Motorola A920, A925, Sendo X...
4. Research In Motion.
BlackBerry OS là nền tảng phần mềm tư hữu do Research In Motion phát triển cho dòng sản phẩm cầm tay BlackBerry. BlackBerry OS cung cấp khả năng đa nhiệm, và được thiết kế cho các thiết bị sử dụng phương pháp nhập đặc biệt, thường là trackball hoặc trackpad. Hệ điều hành được hỗ trợ MIDP 1.0 và WAP 1.2. Các phiên bản trước đó cho phép đồng bộ hóa không dây thư điện tử và lịch với Microsoft Exchange Server , và với cả Lotus Domino.
Các bản cập nhật cho BlackBerry OS có thể có nếu nhà mạng cung cấp thông qua dịch vụ BlackBerry OTASL.
Các bên thứ ba có thể phát triển ứng dụng dùng các API tư hữu của BlackBerry, nhưng bất kỳ ứng dụng nào sử dụng các chức năng giới hạn đều cần phải chứng thực trước khi cài đặt. Việc chứng thực này xác nhận tác giả của chương trình, nhưng không bảo đảm tính an toàn và bảo mật của ứng dụng.
Các năm gần đây, khi hệ điều hành Android và iOS lên ngôi thì thị phần của RIM đã giảm xuống chỉ còn 6.9% vào quý 1 2012.
Các điện thoại của hãng như: Bold 9900, 9930, Cruve 9300, 9360... đều dùng hệ điều hành này.
5. Window phone
Windows Phone (hay còn gọi là Windows Phone 7 Series) là hệ điều hành của Microsoft dành cho smartphone kế tục nền tảng Windows Mobile. Khác với Windows Mobile, Windows Phone tập trung vào sự phát triển của Marketplace - nới các nhà phát triển có thể cung cấp sản phẩm (miễn phí hoặc có phí) tới người dùng. Với Windows Phone 7, Microsoft đã phát triển giao diện người dùng mới mang tên Metro - tích hợp khả năng liên kết với các phần cứng và phần mềm của hãng thứ ba một cách dễ dàng. Và hiện nay Microsoft đang phát triển Windows Phone 8 như theo xu hướng khi Windows 8 ra đời.
Hiện nay thị phần của Windows Phone mới chỉ chiếm 1.9 %.
Một số điện thoại cao cấp như Nokia Lumia 900, 800, HTC HD7...đang chạy Windows Phone 7 được rất nhiều người đánh giá cao như iOS của Apple và đang chờ đợi tin tức nâng cấp lên Windows Phone 8 từ nhà sản xuất.
KSTT